Historie

De locatie waar Park Marialust verrijst, spreekt tot de verbeelding. Iedereen in Apeldoorn kent de fraaie wijk De Parken en het illustere Landgoed Marialust. Maar het terrein zelf was vooral een industrieel gebied waar nog niet zo lang geleden cv-ketel fabrikant Remeha was gevestigd en de gemeentelijke kwekerij. Maar ook in de eeuwen ervoor was dit gebied al van grote economische waarde voor de stad.

 

Het oudste landschappelijke element in het plangebied is de beek de Grift. De huidige beekloop is pas gegraven in 2009, afgeleid van de originele Grift, die in de veertiende eeuw werd gegraven om het water van de Veluwe af te voeren naar de IJssel bij Hattem.

situatie 1963 koperpletterij de Heus 

 

kaart 1910

 

situatie 1983 grootschalige fabriekshallen van Remeha

De economische ontwikkeling van Apeldoorn is voor een groot deel te danken aan de Grift en andere beken. De waterkracht van de beken werd gebruikt voor de aandrijving van molens. Een van de oudste in Apeldoorn was de Vlijtsemolen. Deze heeft de geschiedenis van het plangebied voor een groot deel bepaald. Aanvankelijk had deze een functie als papiermolen en niet veel later werd er een kopermolen gebouwd.

In het begin van de negentiende eeuw groeide de kopermolen uit tot een koperpletterij met meerdere gebouwen. Tot circa 1926 werd waterkracht nog gebruikt voor de aandrijving van de kopermolen, daarna werd overgeschakeld op aandrijving door dieselmotoren. De waterloop die zorgde voor de aandrijving van de kopermolen werd daarna in westelijke richting verlegd en voedt nu de vijver achter Marialust.

De Grift ging in de jaren vijftig in grote delen van Apeldoorn ondergronds en functioneerde alleen als afvoerkanaal voor water. In 2009 werd de Grift weer zichtbaar gemaakt. Na het sluiten van de koperpletterij werden de meeste gebouwen afgebroken. Rond 1960 vestigde cv-ketelfabriek Remeha zich op het terrein direct ten zuiden van de Vlijtsemolen. In de loop der jaren werden er op het terrein meerdere grote fabriekshallen bijgebouwd.

Aan de noordzijde van het plangebied ligt de gemeentekwekerij. Hier werden in het verleden planten en bomen gekweekt in plantvakken die aan weerszijde van de Kwekerijweg lagen. Een oude kas, die gemeentelijk monument is, herinnert hier nog aan. Op het terrein staat tevens nog een oude woning met bedrijfsgedeelte, 

‘de boerderij’, bij het landgoed Marialust hoorde en er zijn nog twee loodsen te vinden die bij de koperpletterij hoorden. Twee molenstenen van de watermolen, bij de toegang aan de Vlijtseweg, herinneren aan de watermolen die hier gestaan heeft.

Bij de ontwikkeling van het gebied kijken we niet alleen naar de bouw van woningen, maar ook naar het weer leefbaar maken van het terrein met de rijke geschiedenis van het gebied als uitgangspunt. Zo wordt de Molenbeek met de waterval gereconstrueerd, wordt de kwekerijkas herbouwd

en streven we naar behoud en herbestemming van de voormalige boerderij op het terrein. Uiteindelijk wordt Park Marialust weer een echt groen, rustig en sfeervol park waar het heerlijk wonen, leven en genieten is.